Zajęcia dla przyszłych bartników odbywają się w czterech nadleśnictwach łódzkiej RDLP: Spale, Smardzewicach, Piotrkowie i Opocznie. Projekt rozpoczął się w czerwcu i potrwa do końca roku.
Na terenie Puszczy Pilickiej do dziś przetrwały zanikające tradycje pozyskiwania miodu od dzikich pszczół. Mistrz tradycji - bartnik z Puszczy Pilickiej, który poprowadzi zajęcia, hoduje pszczoły w barciach wykonanych w żywych drzewach, wykorzystuje tradycyjne narzędzia i sposoby wchodzenia do barci za pomocą leziwa.
Co obejmuje program szkoleniowy?
Część szkolenia będzie polegała na przeglądzie istniejących barci, przygotowaniu ich do sezonu oraz podbieraniu miodu. Wytypowane zostaną również drzewa, w których terminatorzy wykonają barcie.
W planach jest także przeszkolenie młodych adeptów z przeprowadzania wiosennych przeglądów barci, wykorzystania tradycyjnych narzędzi do wykonania barci i do wchodzenia do niej oraz podbierania miodu czy wykonania barci w żywym drzewie.
Powrót pszczół do lasu trwa już od dłuższego czasu
Trzy z czterech nadleśnictw biorących udział w projekcie już wcześniej rozpoczęły przygodę z pszczołami i tradycyjnym bartnictwem. W Nadleśnictwie Spała już jest 14 barci, w Nadleśnictwie Smardzewice – cztery, Piotrkowie – dwie oraz jedna naturalna barć w lipie przy biurze nadleśnictwa, zamieszkana przez pszczelą rodzinę od sześciu lat. Jedynie Nadleśnictwo Opoczno dopiero w tym roku włączyło się w pszczele działania.
Ponadto Nadleśnictwo Spała ma duży wkład w powrót pszczół do lasu. W 2006 r. na zaproszenie Spalskiego Parku Krajobrazowego do Spały zawitało dwóch bartników z Baszkirii (azjatycka część Rosji), którzy w kilku wiekowych sosnach wydrążyli barcie i nauczyli zapomnianego fachu m.in. leśniczego Andrzeja Pazurę. W 2015 r. odbyły się pierwsze warsztaty bartnicze, które wciąż są kontynuowane. W 2017 r. w Spale odbyła się natomiast Międzynarodowa Konferencja „Dekada Polskiego Bartnictwa".
Natomiast w 2020 r. w Nadleśnictwie Skierniewice (niebiorącym udziału w projekcie) pszczelimi rodzinami została zasiedlona barć oraz kłoda bartna.
Barć w leśnictwie Łasieczniki została wydrążona w starej sośnie jesienią 2018 r., po czym zasiedlona w 2019 r. Niestety pszczela rodzina ucierpiała podczas jednej z ubiegłorocznych burz. W drzewo uderzył piorun, który spowodował pożar barci i śmierć wszystkich pszczół.
W tym roku podjęto kolejną próbę jej zasiedlenia. W ocenie specjalisty, miejscowego pszczelarza, który zainicjował i przeprowadził cały proces, pszczoły dobrze zareagowały na przeniesienie i wszystko powinno zakończyć się powodzeniem.
Natomiast kłoda bartna z leśnictwa Kaczew (uroczysko Bartnica) pierwszy raz została zawieszona i zasiedlona wiosną 2019 r. Niestety rodzina osypała się (umarła) zimą tego roku. Na szczęście w tym roku próby zasiedlenia kłody zakończyły się powodzeniem.
Łącznie w obu lokalizacjach wprowadzono do środowiska leśnego kilka tysięcy zapylaczy. Leśnicy mają nadzieję, że tym razem wszystko pójdzie zgodnie z planem i pszczoły utrzymają się w skierniewickich lasach na długie lata.
Jak jeszcze leśnicy pomagają pszczołom?
Tej wiosny na terenie leśnictwa Jasień w Nadleśnictwie Spała powstało hektarowe poletko z drzewami i krzewami miododajnymi, które zapewnią pszczołom i innym owadom zapylającym, pokarm przez cały czas ich aktywności letniej.
W lesie rosną gatunki roślin dające pożytek dla pszczół od wiosny to jesieni, ale każda zima to poważna próba dla pszczelej rodziny. Leśnicy wiedzą, czego pszczołom potrzeba – sprzyjają im działania hodowlane w gospodarce leśnej mające na celu wspieranie i zwiększanie udziału gatunków miododajnych.
Gatunki drzew i innych roślin miododajnych są źródłem nektaru, pyłku i spadzi (są roślinami żywicielskimi dla spadziujących mszyc, czerwców i miodunek). Drzewa dające spadź to dąb i jodła, a ponadto olsza, lipa, klon, jawor, jabłoń, czereśnia ptasia, wierzba, a z krzewów: dereń, głóg, leszczyna, wierzba, iwa, bez, berberys, jarząb, czeremcha i kruszyna oraz wiele gatunków roślin zielnych.
