W dniu 12 grudnia 2017 r. Europejski Trybunał Obrachunkowy opublikował sprawozdanie specjalne nr 21/2017 pt. „Zazielenianie – bardziej złożony system wsparcia dochodów, który nie jest jeszcze skuteczny pod względem środowiskowym”, za które odpowiada członek ETO Samo Jereb.

Płatność z tytułu zazieleniania

Płatność z tytułu zazieleniania to nowy typ płatności bezpośredniej wprowadzony w ramach reformy wspólnej polityki rolnej (WPR) w 2013 r. Celem płatności jest wynagradzanie rolników za wywieranie pozytywnego wpływu na środowisko, za który w normalnych warunkach rynkowych nie zostaliby oni wynagrodzeni. Jest to jedyna płatność bezpośrednia mająca w głównej mierze cel ekologiczny.

Kontrola wpływu płatności z tytułu zazieleniania na WPR

Przeprowadzone kontrole miały na celu zbadanie czy dzięki zazielenianiu udało się poprawić wyniki WPR w zakresie oddziaływania na środowisko i zmiany klimatu, zgodnie z celami UE. W ramach kontroli przeprowadzili wywiady z organami w pięciu państwach członkowskich: w Grecji, Hiszpanii (Kastylia i León), we Francji (Akwitania i Nord-Pas-de-Calais), w Niderlandach i Polsce.

– Zazielenianie pozostaje zasadniczo systemem wsparcia dochodów – powiedział Samo Jereb, członek Europejskiego Trybunału Obrachunkowego odpowiedzialny za sprawozdanie. – Istnieje niewielkie prawdopodobieństwo, by miało ono – w formie, w jakiej jest obecnie wdrażane – w znaczący sposób przyczynić się do poprawy wyników WPR w zakresie oddziaływania na środowisko i zmiany klimatu.

Dużo komplikacji przy niewielkim efekcie

Zdaniem Trybunału jest mało prawdopodobne, by płatności mające zachęcać rolników do podejmowania działań proekologicznych przyczyniły się do poprawy wyników wspólnej polityki rolnej w zakresie oddziaływania na środowisko i zmiany klimatu. Na podstawie kontroli stwierdzono, że za sprawą nowych płatności system stał się bardziej złożony, a ponadto doprowadziły one do zmiany praktyk rolniczych jedynie na około 5% użytków rolnych w UE.